WELKE ONTPRIKKELTOOL GAAT MIJ NU ÉCHT HELPEN? Over Tactiele prikkels

Niet alle tools helpen voor iedereen. De ene zal goede ervaringen hebben met een verzwaringsdeken, de andere met aromatherapie, weer iemand anders met oordopjes… maar het is niet one-size-fits-all. Dat komt omdat we allemaal andere ‘gevoeligheden’ hebben wat prikkels betreft. Zo kan je óvergevoelig zijn aan bepaalde zintuiglijke prikkels, maar ook óndergevoelig - en het is essentieel om hier rekening mee te houden wanneer je op zoek bent naar een hulpmiddel dat bij je past.

Wist je dat je meer dan vijf zintuigen hebt om rekening mee te houden bij het kiezen van een geschikte ontprikkeltool? Je tastzin, reukzin, smaakzin, zicht, gehoor, maar ook drie soorten lichamelijke prikkels (proprioceptische, interoceptische en vestibulaire) en drie soorten geestelijke prikkels (emotionele, spirituele en cognitieve). In deze blog zoomen we in op de tastzin, oftewel ‘tactiele prikkels’.

WAT ZIJN TACTIELE PRIKKELS?

Onze huid zit boordevol zintuigcellen die tactiele prikkels registreren en dus voelen we van kop tot teen. Sommige zintuigcellen liggen dicht bij het huidoppervlak, waardoor we de prikkel sneller waarnemen. Andere liggen dan weer dieper in de huid, wat maakt dat de prikkel trager doorkomt of er bv. meer druk nodig is om de diepere zintuigcellen te kunnen bereiken.

Alle prikkels die je waarneemt, passeren langs de 'prikkelfilter' in je hersenen. Deze bepaalt welke prikkels belangrijk zijn en welke niet. Wanneer je jezelf als 'prikkelgevoelig' beschouwt, werkt deze filter niet optimaal - om welke reden dan ook - waardoor je bepaalde zintuiglijke prikkels allemaal als ‘belangrijk’ categoriseert en je er dus overgevoelig aan bent, terwijl je andere prikkels net allemaal als ‘onbelangrijk’ categoriseert en je er dus ondergevoelig aan bent. Als je niet op de correcte manier met deze onder- of overgevoeligheid omgaat, ontstaat het gevoel van ‘overprikkeld’ te zijn.

BEN IK ONDER- OF OVERGEVOELIG AAN TACTIELE PRIKKELS?

Ben je een nagelbijter? Krab je alle je korstjes open? Trek je aan je haren? Moet elke puist eraan geloven? Ben je een knuffelaar? Dan kan ik je nu al vertellen dat je ondergevoelig bent aan tactiele prikkels, omdat je steeds op zoek gaat naar extra impulsen. Dat is ook precies wat je moet doen als je tactiel ondergevoelig bent: extra prikkels toevoegen om weer in balans te komen. Maar… dat kan op een gezondere manier dan je op je nagels bijten of je haar uit trekken. Gebruik bijvoorbeeld een tangle, stressbal of chewy fidget om in je handen mee te frullen, ga met je vingers over een super zachte verzwaarde knuffel of ontspan onder een verzwaringsdeken of verzwaarde kraag.

Enkele signalen die kunnen aangeven dat je ondergevoelig bent aan tactiele prikkels zijn:

• Dermatillomania (aan oneffenheden op de huid krabben) of trichotillomania (aan hoofd- of huidhaar trekken)
• Vaak zoeken naar fysiek contact: kusjes, knuffels…
• Een hoge pijngrens hebben
• Vaak (onbedoeld) jezelf pijn doen zoals in je vingers snijden tijdens het koken
• Tijdens het shoppen aan alles willen voelen

Anderzijds is er ook overgevoeligheid aan tactiele prikkels mogelijk wanneer je bijvoorbeeld eerder terugdeinst van knuffels of bijna boos wordt van kledij die niet lekker zit. In tegenstelling tot bij overgevoeligheid ga je bij ondergevoeligheid de tactiele prikkels best dempen of wegnemen om weer in balans te komen. Dan zal bijvoorbeeld de kledij van SAM Sensory Clothing een wereld van verschil voor je maken, omdat deze speciaal ontworpen zijn voor dat naadloze gevoel, zonder etiketjes, dat altijd lekker comfy zit.

Enkele signalen die kunnen aangeven dat je overgevoelig bent aan tactiele prikkels zijn:

• Terugdeinsen van fysiek contact; kusjes, knuffels
• Boos worden of gefrustreerd raken van dingen die niet prettig voelen (fysiek)
• Je handen snel wegtrekken van iets dat heel warm of koud is
• Jezelf niet graag vuil maken

Sidenote: Je hoeft niet óf overgevoelig óf ondergevoelig te zijn. Het zou evengoed kunnen dat je jezelf in geen van beiden herkent. Dan zal het voor jou een ander zintuig zijn dat mee aan de oorzaak ligt van jouw gevoel van overprikkeling. Meer weten? Klik hier.

OP ZOEK NAAR DE JUISTE ONTPRIKKELTOOLS

Nu je weet of je tactiele prikkels moet toevoegen (bij ondergevoeligheid) of wegnemen (bij overgevoeligheid) kan je gerichter op zoek gaan naar een tool die bij je past, waardoor je stressniveau daalt en je gevoel van overprikkeling afneemt. In deze blog heb ik al enkele hulpmiddelen opgesomd, maar als je meer wil weten bekijk dan zeker deze webpagina die volledig is toegewijd aan tactiele prikkels.

Liefs, Michelle